BERMBERICHTEN | 24. Gedachtenexperiment (2)

 

Mijn vorige gedachtenexperiment ging uit van een voedselcrisis, en hoe we dan zo snel mogelijk al onze siergewassen zouden vervangen door nuttige gewassen die ons zaden, noten, fruit en groente zouden leveren.

Vandaag een ander gedachtenexperiment. Stel, we zouden terechtkomen in een science fiction film waarin door een ramp ons hele ecosysteem ineenstort. Stel dat de natuur is als een Jenga spel, je kunt er een poosje blokken uit halen zonder dat de toren instort maar op een gegeven moment stort alles in elkaar. In het gedachtenexperiment gaan al onze insecten dood, de vogels en vleermuizen sterven daarna uit, bloemen worden niet meer bestoven, zaden niet meer verspreid, dood blad niet meer verteerd. Ook onze bossen beginnen af te sterven. Wat zouden we als mensen kunnen doen om het tij te keren, op het moment dat de boel in elkaar begint te donderen?

We zouden proberen te redden wat er nog te redden valt. We zouden proberen door het zaaien en planten van inheemse bloemen, struiken, bomen en planten de laatste insecten te redden. We zouden, net als in het vorige gedachtenexperiment de tegels en stenen uit de tuinen rukken, alle soorten die weinig bijdragen aan de biodiversiteit zoals de Amerikaanse eik en de laurierkers vervangen door soorten die onze inheemse insecten nectar, stuifmeel en ander voedsel leveren. We zouden saaie gemeenteplantsoentjes omtoveren tot weelderige bloemenzeeën en ook de gazonnetjes met enkel gras zouden er aan moeten geloven. We zouden nestkasten ophangen, en vleermuiskasten, en zouden trots onze foto’s van rupsen en kevertjes, bloemetjes en bijtjes op social media delen. Iedereen zou de schouders eronder zetten om onze natuur te redden. Hoop ik.

Het eerste gedachtenexperiment uit mijn vorige berichtje is uiteraard niet realistisch. Vliegtuigen vliegen af en aan en grote schepen varen de oceanen over om ons te voorzien van voedsel, veevoer, en kunstmest. Of de natuur daarmee geholpen is, is een andere vraag. We zouden een stuk duurzamer met de Aarde omgaan als we meer lokaal geproduceerd voedsel zouden eten, dus kersen uit de Betuwe in plaats van Griekenland, en boontjes uit eigen tuin in plaats van uit Kenia. Geen soja meer importeren waar regenwoud voor gekapt is. Minder voedsel verspillen. Want zoals het nu gaat, gaat het niet goed.

Het tweede gedachtenexperiment is ook niet helemaal realistisch. Ik geloof niet dat ecosystemen als een Jenga toren zomaar in elkaar kunnen klappen. Maar helemaal zeker weten we het niet, en er is wel degelijk een biodiversiteitscrisis - kijk maar naar de dramatische achteruitgang van de insecten. Dus het tweede gedachtenexperiment is een karikatuur van de werkelijkheid, maar er zit helaas wel een grote kern van waarheid in.

Voor mij is de conclusie duidelijk. We moeten onze omgeving gaan omvormen en kansen pakken voor de biodiversiteit waar ze zich voordoen. Tegels eruit, planten erin. Exoten eruit, inheemse planten erin. Saaie gemeentestruikjes eruit, heuvelrugsoorten erin.

Dit alles heeft als consequentie dat ik niet anders kan dan het stuk plantsoen met saaie struikjes, dat grenst aan onze voortuin, in zelfbeheer te nemen en om te vormen tot een paradijsje voor plant en dier. Nu nog een goed plan maken. Zodat het er ook nog een beetje toonbaar uit komt te zien.

Dit is voorlopig mijn laatste Bermbericht. Ik zal op deze plaats berichten over “mijn” berm, als het zover is. Berichten uit eigen berm. Bedankt voor het lezen.

Foto: berm in zelfbeheer (Kerkweg Leersum)