BERMBERICHTEN | 7. David Attenborough: A Life On Our Planet

 


Gisteren heb ik de documentaire David Attenborough: A Life On Our Planet gezien. Sir David Attenborough (93) laat daarin aan de hand van zijn leven en werk zien hoe geweldig mooi de natuur is - of was; hoe destructief wij als mensen ermee zijn omgegaan; welke rampen ons te wachten staan als we op dezelfde voet door blijven gaan (denk dode koraalriffen, gesmolten ijskappen, en in dorre savanne veranderd tropisch regenwoud); en – om ons niet helemaal depressief en verdrietig achter te laten – hoe we het tij nog kunnen keren.

Volgens Attenborough is dat door alleen nog maar hernieuwbare energie te gebruiken (wind, zon, water, aardwarmte), door geen of veel minder vlees te eten, door op een andere manier ons voedsel te verbouwen (Nederland wordt als voorbeeld genoemd vanwege de hoge opbrengst per hectare), en door rewilding, letterlijk betekent dat her-wilderen. Dat laatste kan door grote gebieden aan de natuur terug te geven en er de natuurlijke processen hun gang te laten gaan.

Wat heeft dit alles met onze bermen te maken? Rewilding is niet echt mogelijk omdat onze bermen te klein en te versnipperd zijn voor veel natuurlijke processen (denk kuddes grote grazers en roofdieren), en natuurlijk omdat bermen verschillende functies hebben. Zo is veiligheid heel belangrijk, vooral bij wegen. Zoals ik al eerder schreef krijg je in Nederland als je niets doet vroeg of laat bos. Bermen moeten dus gemaaid blijven worden, al is het maar één keer per jaar.

Toch bieden ook bermen kansen voor biodiversiteit. Het is al eerder genoemd: door veel minder vaak te maaien en anders te maaien, niet alles tegelijk maar wel met afvoeren van het maaisel, krijg je kleurrijke, soortenrijke bermen met bloemen en insecten en alles wat daar op af komt (vogels, vleermuizen).

Natuurlijk gaan we daar de wereld niet mee redden. Maar alle kleine beetjes helpen. Het is ook een kwestie van kijken wat er wél kan. Iedereen maakt keuzes: in de supermarkt, in het stemhokje, hoe je je geld uitgeeft, hoe je je tuin inricht.

Als we ons groen, zowel openbaar groen (bermen, plantsoentjes) als privé groen (tuinen) zo inrichten en beheren dat de natuur een kans krijgt dan is dat een kleine maar – als we met velen zijn - niet onbelangrijke bijdrage aan de biodiversiteit. Denk ook aan het vervangen van uitheemse bomen en heesters (zoals de laurierkers) waar insecten weinig aan hebben door inheemse soorten. Inspiratie nodig? Zie https://www.nputrechtseheuvelrug.nl/NL/Heuvelrugtuin/Plantenlijst.

Dan kunnen we allemaal een klein beetje David Attenborough zijn op het kleine stukje aarde waar we wél invloed op hebben. We zullen geen giraffen of walvissen tegenkomen maar met wat geluk een mooie bloem of een interessant insect.

(op de foto: een pyamaschildwants op wilde peen, Kwartellaan Leersum)

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

BERMBERICHTEN | 10. Energie uit de berm

Image
  “Dat van die biobrandstof, dat moet je uitleggen” zei Bram Mabelis, ecoloog uit Amerongen, die zich al sinds de jaren ’70 inzet voor ecologisch bermbeheer. Oké, daar gaat ie dan. Er zijn ruwweg drie soorten energie. Fossiele energie, energie uit biomassa, en andere hernieuwbare energie (uit wind, zon, water en aardwarmte). Maar uiteindelijk komt bijna alle energie op aarde van de zon. Alleen planten kunnen met hun bladgroenkorrels zonne-energie “vangen” en omzetten in organische stoffen als vetten en suikers. Daarbij halen ze CO2 uit de lucht. Fossiele energie, op basis van aardolie, aardgas en steenkool, is energie die miljoenen jaren geleden door planten is opgeslagen: fossiele zonne-energie. Hernieuwbare energie komt rechtstreeks van de zon, via zonnepanelen, maar ook windmolens en waterkrachtcentrales draaien uiteindelijk op zonne-energie, omdat de zon ervoor zorgt dat wind ontstaat en dat water van de oceaan verdampt en als regen in de bergen neerkomt. Planten leggen dus zon...
Read more

BERMBERICHTEN | 18. Weg met de bladblazers

Image
  Het bladblazerseizoen is weer aangebroken. Zodra de eerste herfstbladeren beginnen te vallen hoor je her en der hun irritante geluid. De technologische ontwikkeling van de afgelopen eeuw heeft ons veel gebracht, en apparaten zoals de wasmachine en de stofzuiger zou ik voor geen goud willen missen. Maar de bladblazer? Een modern verschijnsel waar we ons wat mij betreft verre van moeten houden. Ik kan me natuurlijk voorstellen dat er plaatsen zijn waar de herfstblaadjes ongewenst zijn. Fietspaden kunnen verraderlijk glad worden en we willen ook niet dat onze kwetsbare ouderen onderuit gaan op een gladde stoep. Maar laat alsjeblieft de bermen met rust! Ik neem aan dat de mensen die hier op de Utrechtse Heuvelrug wonen dat doen vanwege de prachtige natuur. En ja, afgevallen herfstblaadjes, dat is óók natuur. Bovenstaande foto heb ik genomen op de Lomboklaan (Leersum), een straat met aan beide kanten statige oude beuken. Een eeuwenoude beukenlaan zoals er veel zijn aangeplant in d...
Read more

BERMBERICHTEN | 24. Gedachtenexperiment (2)

Image
  Mijn vorige gedachtenexperiment ging uit van een voedselcrisis, en hoe we dan zo snel mogelijk al onze siergewassen zouden vervangen door nuttige gewassen die ons zaden, noten, fruit en groente zouden leveren. Vandaag een ander gedachtenexperiment. Stel, we zouden terechtkomen in een science fiction film waarin door een ramp ons hele ecosysteem ineenstort. Stel dat de natuur is als een Jenga spel, je kunt er een poosje blokken uit halen zonder dat de toren instort maar op een gegeven moment stort alles in elkaar. In het gedachtenexperiment gaan al onze insecten dood, de vogels en vleermuizen sterven daarna uit, bloemen worden niet meer bestoven, zaden niet meer verspreid, dood blad niet meer verteerd. Ook onze bossen beginnen af te sterven. Wat zouden we als mensen kunnen doen om het tij te keren, op het moment dat de boel in elkaar begint te donderen? We zouden proberen te redden wat er nog te redden valt. We zouden proberen door het zaaien en planten van inheemse bloemen, s...
Read more