Posts

BERMBERICHTEN | 24. Gedachtenexperiment (2)

Image
  Mijn vorige gedachtenexperiment ging uit van een voedselcrisis, en hoe we dan zo snel mogelijk al onze siergewassen zouden vervangen door nuttige gewassen die ons zaden, noten, fruit en groente zouden leveren. Vandaag een ander gedachtenexperiment. Stel, we zouden terechtkomen in een science fiction film waarin door een ramp ons hele ecosysteem ineenstort. Stel dat de natuur is als een Jenga spel, je kunt er een poosje blokken uit halen zonder dat de toren instort maar op een gegeven moment stort alles in elkaar. In het gedachtenexperiment gaan al onze insecten dood, de vogels en vleermuizen sterven daarna uit, bloemen worden niet meer bestoven, zaden niet meer verspreid, dood blad niet meer verteerd. Ook onze bossen beginnen af te sterven. Wat zouden we als mensen kunnen doen om het tij te keren, op het moment dat de boel in elkaar begint te donderen? We zouden proberen te redden wat er nog te redden valt. We zouden proberen door het zaaien en planten van inheemse bloemen, strui

BERMBERICHTEN | 23. Gedachtenexperiment (1)

Image
  Vandaag tijdens mijn dagelijkse corona ommetje deed ik een gedachtenexperiment. Stel ik zou uit een ver verleden, de bronstijd, de middeleeuwen of wat voor tijd ook vóór de industriële revolutie, via een tijdmachine naar deze tijd gereisd zijn. Ik zou, van de eerste schrik bekomen, door ons dorp rondlopen. Wat zou mij opvallen aan onze bermen en plantsoenen? Ik zou me waarschijnlijk verbazen over bomen zoals de Amerikaanse eik die voor de sier zijn aangeplant, terwijl er ook een notenboom of appelboom had kunnen staan. Over struiken voor de sier zoals de laurierkers, terwijl er ook een hazelaar of frambozenstruik had kunnen staan. Over bloeiende sierplanten zoals afrikaantjes, begonia’s en vlijtig liesjes, terwijl er ook een eetbaar gewas had kunnen groeien. Over gras, zomaar, zonder schapen of koeien. Over boterhammen in de prullenbak terwijl je er ook je (pluim)vee mee had kunnen voeden. Gelukkig kwam ik als tijdreiziger nog tamme kastanjes en walnoten tegen, wat rijpe bramen, en e

BERMBERICHTEN | 22. Zelfbeheer of niet? Een dilemma!

Image
  “Zelfbeheer is het vrijwillig onderhouden van areaal in de openbare ruime door inwoners, waarbij het openbare, groene karakter en het beheertype (= bestemming) van het areaal gehandhaafd blijft.” Het lijkt heel aantrekkelijk. Als je het niet eens bent met hoe de gemeente je berm beheert, dan doe je het toch lekker zelf. Toch leidt dat bij mij tot hoofdbrekens. Het gemeentestukje dat grenst aan onze voortuin is ingeplant met saaie struikjes en daartussendoor groeit onkruid. Er schieten uitlopers op van de kardinaalsmuts en in het voorjaar staat het vol speenkruid, dat even mooi is als het bloeit maar daarna een dorre gele massa wordt. In de zomer tiert het kleefkruid er welig. Niet bepaald een fraai gezicht. De gemeente schoffelde vroeger het onkruid weg, tegenwoordig worden alleen de struikjes af en toe gekortwiekt met een of andere grove bosmaaier die takjes versplintert. Wat ook al geen fraai gezicht is. In onze straat hebben enkele bewoners zich over het stukje groen voor hun

BERMBERICHTEN | 21. Biodiversiteit: ook binnen de bebouwde kom zijn er kansen!

Image
  In de week dat een groot internationaal onderzoek aantoonde dat onze biodiversiteit wéér is afgenomen ( https://www.eea.europa.eu/publications/state-of-nature-in-the-eu-2020/at_download/file ) citeer ik hierbij een bericht over nog onbenutte kansen voor biodiversiteit in steden en dorpen. Geheel mee eens!! Laten we niet bij de pakken gaan neerzitten en laten we kijken wat er wél kan! Het bericht komt uit de Nieuwsbrief Groene Ruimte: https://www.groeneruimte.nl/nieuws/bericht.php?id=226337&b=gr201021 Juist steden (en dorpen, JV) kunnen met een afwisselend landschap en dynamiek een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van biodiversiteit. Dit schrijven biologen en ecologen van het ingenieursbureau Sweco in het Urban Insight rapport ‘Building in biodiversity for climate, for health'. De onderzoekers stellen vast dat steden (en dorpen, JV) belangrijker worden als leefgebied voor allerlei soorten planten en dieren. De biodiversiteit in steden is tegenwoordig zelfs v

BERMBERICHTEN | 20. ‘Groenonderhoud moet een soort natuurbeheer worden’

Image
Normaal schrijf ik mijn stukjes zelf. Hooguit laat ik me inspireren door iets wat ik gelezen of gehoord heb, of ik zoek nog even wat na op wikipedia of elders, als ik de klok heb horen luiden maar niet meer precies weet waar de klepel hangt. Maar vandaag neem ik een berichtje vrijwel integraal over uit een nieuwsbrief van Stichting Steenbreek, een Stichting die zich inzet voor minder tegels en asfalt en meer groen in de leefomgeving. Onze gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft zich ook aangesloten bij Stichting Steenbreek. Het onderstaande stuk is mij uit het hart gegrepen! De aanpak waarmee Rini Biemans – van huis uit arts – al 20 jaar lang de leefbaarheid in Rotterdamse wijken verbetert, noemt hij stadsgeneeskunde. Kort gezegd: laat het groenonderhoud in de stad onder begeleiding van een professionele tuinman uitvoeren door ouderen, mensen in een isolement, daklozen, verslaafden, arbeidsongeschikten, mensen met psychische problemen. Deze vrijwilligers hebben er baat bij, evenals de gem

BERMBERICHTEN | 19. Goede bomen slechte bomen

Image
  De beuken aan weerskanten van de Broekhuizerlaan houden de gemoederen al enige tijd bezig. De eigenaren benadrukken hoe gevaarlijk ze zijn, en dat ze zomaar zouden kunnen omvallen en misschien wel een auto, fietser of voetganger raken. Sommige natuurbeschermers benadrukken hun belang voor de biodiversiteit. Sinds kort waarschuwt een bord voor ‘slechte bomen’. Dat lijkt me een rare formulering. Wanneer is een boom slecht? Of goed? De eigenaren bedoelen: ongezonde bomen. Het is het perspectief van de bosbouwer. Vanuit de biodiversiteit zijn deze ‘slechte’ bomen juist ‘goede’ bomen, want ze zitten vol gaten waarin vogels, vleermuizen en boommarters kunnen wonen, en ze zorgen in de herfst voor de meest spectaculaire paddenstoelen. Zadelzwammen, honingzwammen, reuzenzwammen, porseleinzwammen, zelfs een bijzondere pruikzwam: het kan niet op. Ik volg alle discussies en verbaas me over de stelligheid waarmee standpunten worden ingenomen. Er bestaan weliswaar geen universeel ‘goede’ of ‘sle

BERMBERICHTEN | 18. Weg met de bladblazers

Image
  Het bladblazerseizoen is weer aangebroken. Zodra de eerste herfstbladeren beginnen te vallen hoor je her en der hun irritante geluid. De technologische ontwikkeling van de afgelopen eeuw heeft ons veel gebracht, en apparaten zoals de wasmachine en de stofzuiger zou ik voor geen goud willen missen. Maar de bladblazer? Een modern verschijnsel waar we ons wat mij betreft verre van moeten houden. Ik kan me natuurlijk voorstellen dat er plaatsen zijn waar de herfstblaadjes ongewenst zijn. Fietspaden kunnen verraderlijk glad worden en we willen ook niet dat onze kwetsbare ouderen onderuit gaan op een gladde stoep. Maar laat alsjeblieft de bermen met rust! Ik neem aan dat de mensen die hier op de Utrechtse Heuvelrug wonen dat doen vanwege de prachtige natuur. En ja, afgevallen herfstblaadjes, dat is óók natuur. Bovenstaande foto heb ik genomen op de Lomboklaan (Leersum), een straat met aan beide kanten statige oude beuken. Een eeuwenoude beukenlaan zoals er veel zijn aangeplant in de ho